Kudzu (Pueraria lobata) jest byliną z rodziny bobowatych (dawne motylkowe) pochodzącą z wschodniej Azji. Korzeń i kwiaty tej rośliny były stosowane jako lek w tradycyjnej medycynie chińskiej przez ponad dwa tysiąclecia. Opis naparu z kudzu był już zamieszczony w Farmakopea Shen Nong 200 lat p.n.e. podawał on, że wyciąg kudzu jest o smaku słodko-cierpkim, polecany jako środek przeciwgorączkowy, przeciwbiegunkowy, napotny, przeciwwymiotny. W klasycznych tekstach medycyny chińskiej polecany był także na sztywność karku, bóle szyi, oczu, stany gorączkowe, wysypkę. Opis zastosowania kudzu w leczeniu alkoholizmu pochodzi z 600 r n.e.
Badania nad rozpoznaniem aktywnych składników tej rośliny i mechanizmem ich działania podjęto dopiero w ostatnich trzech dekadach. W korzeniach stwierdzono obecność znacznych ilości izoflawonów, tj. średnio od 1,77 do 12% suchej masy, w tym daidziny, daidzeiny, pueraryny i innych. Wykazano korzystny wpływ kudzu na mięśnie gładkie, system naczyniowo-mózgowy i sercowo-naczyniowy. Wówczas to opracowano recepturę tabletek z kudzu które są sprzedawane w Chinach, Japonii, Australii, i innych krajach Azji na dusznicę bolesną, migrenę, nadciśnienie, ostrą nagłą głuchotę. Natomiast na przeciwalkoholowe działanie kudzu nie zwrócono uwagi w tych badaniach, przypuszczalnie dlatego, że alkohol i nadużywanie jego nie było tak istotnym problemem w dwudziestym wieku w Chinach.
W krajach Europy i Ameryki, alkoholizm i nadużywanie alkoholu jest poważnym problemem zdrowotnym. W poszukiwaniu sposobów leczenia tej choroby zwrócono uwagę na bogate doświadczenia lekarzy tradycyjnej medycyny chińskiej, którzy stosowali bezpieczne i efektywne środki w leczeniu z alkoholizmu. Wśród tych środków, które przetrwały historyczne doświadczenia i zostały wybrane na zasadzie prób i błędów były receptury chińskie zawierające suszone kwiaty i korzenie kudzu. W oparciu o te informacje rozpoczęto współczesne badania nad możliwością leczenia choroby alkoholowej preparatami z kudzu.
W tym zakresie przeprowadzono badania laboratoryjne w szeregu ośrodkach naukowych USA i Europy między innymi na uniwersytecie Harwarda w Bostonie, Indianopolis, Północnej Karolinie , Bolonii, Cagliari, Camerino i innych. W doświadczeniach na chomikach, szczurach i małpach udowodniono, że zwierzęta którym podawano wyciągi z kudzu rezygnowały z uprzednio chętnie spożywanego alkoholu. W tych badaniach także wykazano, że substancjami odpowiedzialnymi za to zjawisko są zawarte w korzeniach kudzu izoflawony -daidzeina i pureraryna . Stwierdzono, że składniki te hamują, bądź modyfikują działanie enzymu dehydrogenazy alkoholowej, zmniejszają utlenianie alkoholu do aldehydu octowego i tworzenie kwasu octowego. Jednocześnie okazało się, że izoflawony korzenia kudzu podnoszą stężenie serotoniny i dopaminy w centralnym układzie nerwowym, co ma skutkować stopniowym zmniejszaniem „konieczności” spożywania alkoholu pod każdą postacią. Korzystne działanie suchego wyciągu z korzenia kudzu, polega nie tylko na zmniejszaniu powstawania aldehydu octowego, ale także uciążliwych objawów uzależnienia, jak zaczerwienienie twarzy, nudności, wymioty, bóle głowy, jak i na zmniejszeniu lęku, objawów abstynencyjnych jak zwiększona potliwość, lęk, drżenie mięśni, wymioty, silne poty, częstoskurcz itp.
Obecnie Kudzu stosowane jest w terapii migreny, niewydolności naczyń wieńcowych, nadciśnieniu tętniczym, alergii, biegunkach i w leczeniu choroby alkoholowej. Zalecane jest także stosowanie wyciągu z korzenia kudzu do łagodzenia dokuczliwych objawów menopauzalnych, postmenopauzalnych i andropauzalnych, w tym poprawę samopoczucia, hamowania szybkiego rozwoju osteoporozy, także posterydowej .
Toksyczność ostra DL-50 suchego wyciągu etanolowego korzenia kudzu jest stosunkowo mała i wynosi dla myszy 2100 ±1200 mg /kg masy ciała. Po doustnym podawaniu myszom przez okres 2 miesięcy około 2000 mg /kg masy ciała nie obserwowano istotnych zmian patologicznych w narządach wewnętrznych.
Suchy wyciąg korzenia kudzu podany doustnie szybko się wchłania i gromadzi się w osoczu, wątrobie, śledzionie i nerkach.. Wydalany jest głównie w postaci siarczanów oraz glukoronianów z moczem oraz w żółci przez przewód pokarmowy.
Mimo braku informacji w dostępnej współczesnej literaturze naukowej wyników o badaniach klinicznych leczenia alkoholików preparatami z kudzu i potwierdzenia ich skuteczności na ludziach wydaje się, że mogą być one pomocne w kuracji alkoholików.
Jan Oszmiański